Gai cột sống lưng là bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt cũng như sức khỏe tổng thể của người mắc phải. Về lâu về dài nếu không được điều trị thì người mắc gai cột sống lưng có thể bị hạn chế vận động và sống với cơn đau suốt đời. Hãy cùng Khỏe đẹp là vàng tìm hiểu về bệnh lý này và nắm vững danh sách thực phẩm tốt cho người bị gai cột sống lưng để có kế hoạch chăm sóc người thân tốt hơn nhé!
Gai cột sống là hiện tượng hình thành những mảnh xương nhỏ đâm ra từ nội mô của các đốt sống gây nên những cơn đau và ảnh hưởng đến khả năng vận động. Có nhiều dạng gai cột sống khác nhau, gai cột sống lưng là một trong số đó.
Một số dấu hiệu thường thấy khi bị gai cột sống lưng:
Người bị gai cột sống lưng thường là người cao tuổi. Chất lượng cuộc sống của họ sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân chính của tình trạng gai cột sống lưng là các đĩa đệm và sụn bị bào mòn qua thời gian. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như sau:
Gai cột sống lưng thường gây nên tình trạng đau nhức khó chịu. Khi tình trạng này còn ở mức độ nhẹ thì bạn có thể sử dụng thuốc để kiểm soát cơn đau. Một lưu ý là không nên lạm dụng thuốc vì có thể gây hại cho cơ thể, đặc biệt là hệ tiêu hóa và thận. Một số thuốc được khuyến nghị có thể sử dụng với liều lượng vừa phải là naproxen, paracetamol…
Bên cạnh thuốc giảm đau thì thuốc giãn cơ cũng được sử dụng cho bệnh nhân bị gai cột sống để giúp giảm nhanh những triệu chứng đau nhức khó chịu. Thuốc giãn cơ khi sử dụng phải có sự đồng ý và tư vấn trực tiếp của bác sĩ vì các loại thuốc giãn cơ đều sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh.
Bên cạnh thuốc uống thì thuốc tiêm cũng là một trong những phương án được các bệnh nhân mắc gai cột sống sử dụng. Thế nhưng đa phần các trường hợp tiêm thuốc là khi các biện pháp khác đã không thể phát huy công dụng. Lúc này, steroids dạng lỏng sẽ được tiêm trực tiếp vào cột sống, giảm nhanh những cơn đau khó chịu.
Một trong những phương pháp an toàn và có tác động gia tăng kết quả điều trị gai cột sống mà bạn có thể làm theo chính là tham gia vật lý trị liệu. Tuy không một sớm một chiều giải quyết được tình trạng gai cột sống nhưng có thể giúp giảm đau và tăng cường sự dẻo dai, linh hoạt cho cột sống
Trong những trường hợp gai đã gây hẹp ống sống, ảnh hưởng đến dây thần kinh thì phải tiến hành phẫu thuật cắt gai. Để không phải dẫn đến tình trạng phải tiêm thuốc hay phẫu thuật thì việc chăm sóc tốt cho cột sống ngay khi có những biểu hiện đầu tiên của gai cột sống là vô cùng cần thiết.
Ngoài việc ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, duy trì cân nặng hợp lý có thể giúp hỗ trợ sự khỏe mạnh của xương. Thiếu cân làm tăng nguy cơ loãng xương và loãng xương. Điều này đặc biệt xảy ra ở phụ nữ sau mãn kinh – những người đã mất tác dụng bảo vệ xương của estrogen.
Theo một số nghiên cứu, trọng lượng cơ thể thấp là nguyên nhân làm giảm mật độ xương và mất xương ở nhóm tuổi này.
Thế nhưng không phải nhẹ cân làm giảm sức mạnh của xương mà béo phì sẽ tốt cho xương. Một số nghiên cứu cho thấy rằng béo phì có thể làm giảm chất lượng xương và làm tăng nguy cơ gãy xương do áp lực của trọng lượng quá mức, dẫn đến hình thành gai cột sống tại những vùng bị tổn thương.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng sự mất xương trong quá trình giảm cân không thể đảo ngược khi cân nặng được lấy lại, điều này cho thấy rằng các chu kỳ giảm và tăng cân lặp đi lặp lại có thể dẫn đến mất xương vĩnh viễn trong suốt cuộc đời.
Duy trì cân nặng ổn định ở mức bình thường là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe xương khớp, hạn chế nguy cơ mắc gai cột sống. Việc tập trung bổ sung thực phẩm tốt cho người bị gai cột sống lưng cũng là cách đơn giản để kiểm soát cân nặng của bạn.
Duy trì thói quen tập thể dục hằng ngày giúp bạn xây dựng và duy trì hệ xương chắc khỏe, đồng thời giảm nguy cơ mắc gai cột sống. Ngoài ra, người lớn tuổi có thói quen tập thể dục hằng ngày sẽ giảm nguy cơ mất xương, loãng xương và có được hệ xương chắc khỏe.
Một nghiên cứu được thực hiện ở nam giới và phụ nữ trung niên cho thấy khi họ được cho thực hiện các bài tập nâng cao sức bền trong một thời gian, mật độ khoáng của xương được nâng cao, sức mạnh, kích thước xương cũng tăng nhẹ, các dấu hiệu của chứng viêm xương khớp cũng được giảm rõ rệt.
Càng lớn tuổi, việc tập luyện càng trở nên khó khăn, vì vậy cần phải tận dụng khoảng thời gian còn trẻ để tạo cho mình thói quen luyện tập thể dục thể thao.
Lựa chọn cho mình một môn thể thao yêu thích, duy trì thói quen đến phòng tập hoặc đơn giản chỉ là chạy bộ, đạp xe mỗi ngày cũng có thể giúp bạn duy trì sức khỏe xương khớp, hạn chế những rủi ro do hệ xương yếu gây nên.
Một chế độ dinh dưỡng hợp lý và đủ chất sẽ giúp cơ thể hạn chế được những nguyên nhân gây nên gai cột sống, đồng thời duy trình một hệ xương khớp khỏe mạnh, bền bỉ. Hãy tham khảo những thực phẩm tốt cho người bị gai cột sống lưng.
Các dưỡng chất có trong rau cũng được cho là làm tăng mật độ khoáng của xương, hay còn gọi là mật độ xương. Mật độ xương được xác định bởi lượng Canxi và các khoáng chất tìm thấy trong xương của bạn. Chứng loãng xương hay giòn xương đều là những tình trạng đặc trưng dễ mắc phải khi mật độ xương thấp.
Theo nhiều nghiên cứu, ăn nhiều rau xanh tăng cường quá trình khoáng hóa xương trong thời thơ ấu và duy trì khối lượng xương ở người trẻ. Một yếu tố nguy cơ chính gây loãng xương ở người lớn tuổi là tăng chu kì chuyển xương, chu trình phá vỡ và hình thành xương mới nhanh hơn bình thường, đồng nghĩa với nguy cơ mắc gai cột sống sẽ cao hơn.
Một nghiên cứu khác cho thấy những phụ nữ tiêu thụ nhiều bông cải xanh, bắp cải, rau mùi tây hoặc các loại rau khác chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp xương được bảo vệ tốt hơn, giảm tốc độ của chu trình chuyển hóa xương.
Không chỉ Canxi, Protein chính là thành phần quan trọng cấu tạo nên xương và duy trì một hệ xương khớp khỏe mạnh. Protein có nhiều trong trứng, sữa, ức gà, yến mạch, các loại hạt…
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm để kết luận rằng lượng protein thấp sẽ làm giảm sự hấp thụ Canxi, ảnh hưởng đến tốc độ hình thành, phân hủy của xương.
Dĩ nhiên, chỉ khi lượng protein vừa đủ. Nếu bổ sung quá nhiều protein, Canxi ngược lại sẽ bị lọc bớt để chống lại sự gia tăng các axit có hại trong máu, từ đó xương sẽ thiếu Canxi.
Nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ lớn tuổi có mật độ xương cao hơn vì họ tiêu thụ nhiều protein hơn, cụ thể lượng protein thấp có liên quan đến nguy cơ gãy xương cẳng tay và giảm mật độ xương ở hông, chiều cao của trẻ em trong độ tuổi dậy thì cũng chậm phát triển hẳn khi thiếu protein.
Với những ai đang trong chế độ giảm cân, việc bổ sung đủ protein cũng giúp duy trì khối lượng xương dù khối lượng cơ thể có giảm.
Canxi là khoáng chất chính được tìm thấy trong xương, đóng vai trò quyết định trong việc hình thành xương mới và duy trì sức khỏe hệ xương khớp.
Các tế bào xương cũ liên tục bị phá vỡ và thay thế bằng những tế bào mới, vậy nên mỗi ngày cơ thể sẽ luôn cần một lượng Canxi để thay thế, bảo vệ và tăng cường sức mạnh của xương.
Nhu cầu Canxi trung bình là 1000 mg mỗi ngày cho hầu hết mọi người. Trẻ em và người lớn tuổi cần thêm 200 – 300 mg tùy vào nhu cầu cần cải thiện chiều cao hay phòng ngừa loãng xương.
Muốn biết lượng Canxi mà bạn cần là bao nhiêu, bạn có thể tìm đến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xin lời khuyên chính xác nhất.
Một trong những sai lầm lớn nhất của mọi người hiện nay là quan niệm chỉ bổ sung Canxi từ hải sản. Thực chất, trong rau củ quả, lượng Canxi cũng dồi dào không kém.
Vậy nên đừng chỉ tập trung bổ sung Canxi từ một nguồn duy nhất, hãy chia đều lượng Canxi hằng ngày bạn hấp thu từ thực phẩm, thực phẩm bổ sung.
Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu Canxi tốt cho người bị gai cột sống lưng:
Bên cạnh đó, bạn có thể bổ sung thêm Canxi từ các viên uống bổ sung khác. Đây được xem là cách để cân bằng lượng Canxi cơ thể nạp vào khi bạn không biết mỗi ngày mình đã nạp bao nhiêu Canxi từ thực phẩm.
Nếu Canxi là “nguyên liệu” tạo và duy trì khối lượng xương thì Vitamin D và vitamin K lại cực kỳ quan trọng để xây dựng xương chắc chắn, xương khó bị bào mòn hơn. Đồng thời, đây đều là những dưỡng chất hỗ trợ truyền tín hiệu, giúp Canxi đến đúng-điểm-cần-đến, hạn chế tình trạng hình thành gai cột sống.
Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ Canxi một cách hiệu quả. 30 ng/ml (75 nmol/l) là hàm lượng vitamin D được khuyến nghị để bảo vệ cơ thể và chống lại chứng loãng xương cũng như các bệnh về xương khác.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ em và người lớn có nồng độ vitamin D thấp thì mật độ xương thấp và có nguy cơ bị mất xương dễ dàng hơn những người được cung cấp đủ vitamin D. Thế nhưng, một thống kê đã chỉ ra rằng có khoảng 1 tỷ người trên thế giới thiếu vitamin D.
Để có đủ lượng vitamin D cơ thể cần mỗi ngày (khoảng 2.000 IU), bạn cần tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, ăn các thực phẩm như cá, phô mai… và viên uống bổ sung nếu cần.
Vitamin K2 hỗ trợ sức khỏe của xương bằng cách điều chỉnh lượng osteocalcin, một loại protein tham gia vào quá trình hình thành xương. Sự điều chỉnh này cho phép osteocalcin liên kết với các khoáng chất trong xương và giúp ngăn ngừa sự hao hụt Canxi.
Hai dạng vitamin K phổ biến nhất là MK-4 và MK-7. MK-4 tồn tại một lượng nhỏ trong gan, trứng và thịt. MK-7 thì xuất hiện nhiều trong các thực phẩm được lên men.
Một nghiên cứu ở phụ nữ cho thấy nếu bổ sung MK-7 sẽ làm tăng nồng độ vitamin K trong máu lên nhiều hơn so với MK-4.
Collagen là protein chính được tìm thấy trong xương. Collagen chứa các axit amin glycine, proline và lysine, giúp xây dựng xương, cơ, dây chằng và các mô khác.
Dưỡng chất này có nguồn gốc từ xương động vật và thường được biết đến với khái niệm gelatin, những ai thiếu collagen thường gặp các vấn đề về khớp. Collagen có nhiều trong nước hầm xương, sụn gà, cá có da, gân bò…
Collagen đúng với tên gọi của nó được cho là đóng vai trò như một tấm lưới để Canxi và các khoáng chất bám vào trong quá trình hình thành xương mới.
Càng về già, lượng Collagen trong cơ thể sẽ dần hao hụt, từ đó dẫn đến hệ xương khớp yếu dần. Cơ thể cũng không thể tự tổng hợp được Collagen một cách dễ dàng như khi còn trẻ vậy nên việc bổ sung Collagen từ viên uống bổ sung là cần thiết để hỗ trợ xương chắc khỏe, đồng nghĩa với xương khó bị bào mòn, tỉ lệ hình thành gai cột sống ít hơn.
Đối với trẻ em trong độ tuổi tăng trưởng chiều cao, nếu không bổ sung được đủ lượng Collagen để cùng với Canxi làm nhiệm vụ hình thành xương mới, giúp xương dài ra thì thật khó để có thể đạt được chiều cao lý tưởng.
Kẽm là một khoáng chất vi lượng cần thiết cho cơ thể. Đối với sức khỏe xương khớp, kẽm giúp tạo nên phần khoáng chất trong xương của bạn. Ngoài ra, kẽm thúc đẩy sự hình thành các tế bào xương mới và làm chậm chu trình lão hóa của xương.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung kẽm hỗ trợ sự phát triển xương ở trẻ em và duy trì mật độ xương ở người lớn tuổi. Các nguồn cung cấp kẽm dồi dào bao gồm thịt bò, tôm, rau bina, hạt lanh, hàu và hạt bí ngô.
Magie đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi vitamin D trở thành dạng thức linh hoạt hơn, thúc đẩy sự hấp thụ Canxi cho xương chắc khỏe, tăng mật độ xương, hạn chế tình trạng xương bị bào mòn dẫn đến hình thành gai.
Một nghiên cứu được thực hiện trên 73.000 phụ nữ cho thấy những người tiêu thụ 400mg magie mỗi ngày có xu hướng sở hữu mật độ xương cao hơn 2-3% so với những phụ nữ tiêu thụ một nửa lượng này mỗi ngày.
Magie được tìm thấy với một lượng nhỏ trong hầu hết các loại thực phẩm, đặc biệt nhiều trong chuối, bơ, các loại hạt, các loại đậu, cá,…
Axit béo omega-3 nổi tiếng với tác dụng chống viêm, chính vì vậy những bệnh nhân mắc gai cột sống thường được khuyến nghị bổ sung một lượng cá béo vừa đủ để hạn chế các cơn đau và rút ngắn thời gian hồi phục.
Omega-3 cũng đã được chứng minh là giúp chống lại sự mất xương trong quá trình lão hóa. Các nguồn thực vật giàu omega-3 bao gồm cá béo, hạt chia, hạt lanh và quả óc chó.
Vitamin C là dưỡng chất giúp kích thích các tế bào tạo xương. Theo một số nghiên cứu, vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, có thể bảo vệ tế bào xương khỏi bị hư hại, ngăn chặn được sự hình thành các gai xương mới ở cột sống.
Vitamin C có nhiều trong các loại rau xanh, quả mọng (dâu tây, mâm xôi, phúc bồn tử…), trái cây có múi (cam, quýt, bưởi, chanh…), và đặc biệt là ớt chuông. Bạn cũng có thể sử dụng viên sủi hoặc viên uống để bổ sung vitamin C.
Ăn nhiều thực phẩm có vitamin C cũng là cách để tăng cường chuyển hóa hình thành Collagen, đồng thời bảo vệ sức khỏe tổng thể khỏi sự xâm nhập của những yếu tố bất lợi, tăng sức đề kháng, tạo nền tảng cho hệ xương khớp phát triển khỏe mạnh.
Trên đây là những lưu ý về bệnh gai cột sống và danh sách các loại thực phẩm tốt cho người bị gai cột sống lưng. Thay vì chờ đợi đến ngày bệnh tình trở nặng, phải can thiệp bằng phẫu thuật hay tiêm thuốc trực tiếp vào cột sống thì chăm lo cho hệ xương khớp và cột sống từ hôm nay bằng dinh dưỡng, vận động, nghỉ ngơi là việc cần làm ngay hôm nay