ĐƯỢC XEM NHIỀU
Theo dõi chiều cao của trẻ là một trong những cách đơn giản và hiệu quả để đánh giá sự phát triển thể chất của con. Mỗi giai đoạn tuổi sẽ có những đặc điểm tăng trưởng riêng biệt, và hiểu rõ về sự thay đổi này giúp cha mẹ có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp. Việc đo chiều cao chính xác không chỉ giúp xác định mức độ phát triển của trẻ mà còn cảnh báo sớm các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng, bệnh lý hoặc di truyền.
Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự thay đổi chiều cao của trẻ qua từng năm tháng, từ lúc mới sinh cho đến khi trưởng thành. Cha mẹ sẽ hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao, như chế độ ăn uống, gen di truyền, và thói quen sinh hoạt. Thêm vào đó, bài viết cũng hướng dẫn cách tính chiều cao ước tính khi trẻ trưởng thành, giúp các bậc phụ huynh có thể theo dõi và điều chỉnh kế hoạch chăm sóc sức khỏe hợp lý.
Dự đoán chiều cao của trẻ khi trưởng thành bằng cách nào?
Trẻ bắt đầu hình thành khung xương và phát triển chiều cao ngay từ khi còn là bào thai, kéo dài tới 18 – 20 năm sau khi chào đời. Trong đó, có 3 giai đoạn “vàng” để chiều cao phát triển mạnh mẽ:
– Giai đoạn bào thai: Khung xương phát triển tốt hay không do chế độ chăm sóc dinh dưỡng của mẹ. Một đứa trẻ khỏe mạnh khi chào đời sẽ có chiều dài cơ thể trung bình là 50cm.
– Giai đoạn 0 – 3 tuổi: Trong 3 năm đầu tiên, chiều cao của trẻ tăng trưởng mạnh mẽ. Cụ thể, sau năm đầu tiên, trẻ khỏe mạnh tăng thêm 25cm và sau năm thứ 2 mức cao thêm khoảng 11 – 13cm (tùy vào giới tính). Từ năm thứ 3, tốc độ phát triển có sự ổn định hơn với 6,2cm/năm.
– Giai đoạn dậy thì: Nữ giới dậy thì ở khoảng 10 – 11 tuổi đến 15 – 16 tuổi, nam giới dậy thì muộn hơn khoảng 11 – 12 tuổi và kéo dài tới 17 – 18 tuổi. Đây là thời kỳ phát triển chiều cao mạnh mẽ, có 1 – 2 năm đạt đỉnh với mức tăng 8 – 13cm/năm. Con số tăng lên ở tuổi dậy thì chiếm ¼ chiều cao của trẻ khi trưởng thành.
– Đối với bé trai: Chiều cao khi trưởng thành = Chiều dài cơ thể lúc mới sinh / 0,2949
– Đối với bé gái: Chiều cao khi trưởng thành = Chiều dài cơ thể lúc mới sinh / 0,3109
– Ví dụ: Bé gái khỏe mạnh khi chào đời có chiều dài cơ thể đo được 50 cm. Như vậy, cha mẹ ước tính được chiều cao khi trưởng thành của con gái là 50 / 0,3109 = 160,8 cm.
Nhiều người cho rằng chiều cao cố định của trẻ sẽ gấp đôi chiều cao đo được khi trẻ 2 tuổi. Do đó, bạn có thể dự đoán dễ dàng chiều cao tuổi trưởng thành của con bằng cách nhân đôi chiều cao hiện tại của trẻ 2 tuổi. Ví dụ: Con bạn 2 tuổi cao 85 cm, như vậy con có thể đạt 85*2 = 170 cm khi trưởng thành.
– Đối với bé trai: Chiều cao khi trưởng thành = (Chiều cao hiện tại*0,545) + (Chiều cao trung bình của bố mẹ*0,544) + 37,69 (cm).
– Đối với bé gái: Chiều cao khi trưởng thành = (Chiều cao hiện tại*0,545) + (Chiều cao trung bình của bố mẹ*0,544) + 25,63 (cm).
– Ví dụ: Bé trai 3 tuổi có chiều cao 94cm, chiều cao của bố là 1m68, chiều cao của mẹ là 1m58, như vậy trung bình chiều cao bố mẹ là (168+158)/2 = 163. Chiều cao được dự đoán khi trưởng thành của con sẽ là: (94*0,545) + (163*0,544) + 37,69 = 51,23 = 177,6 cm.
Tính chiều cao khi trưởng thành cho trẻ 3 tuổi để có hướng chăm sóc phù hợp
Di truyền không phải yếu tố hàng đầu quyết định chiều cao của trẻ khi trưởng thành. Tuy nhiên, cha mẹ có thể dự đoán chiều cao của của con dựa vào di truyền như sau:
– Đối với bé trai: Chiều cao = [(Chiều cao của bố + Chiều cao của mẹ) ×1.08] /2 (cm).
– Đối với bé gái: Chiều cao = [(Chiều cao của bố*0.923) + Chiều cao của mẹ] /2 (cm).
– Ví dụ: Chiều cao của bố là 1m65, chiều cao của mẹ 1m57. Ta có thể dự đoán chiều cao của con gái khi trưởng thành: [(165*0,923) + 157] /2 = 154,7 cm.
Gen di truyền: Chiều cao của trẻ chịu ảnh hưởng 23% bởi gen di truyền từ cha mẹ, ông bà. Tuy nhiên, di truyền không quyết định hoàn toàn, những trẻ có gen thấp bé nhưng được chăm sóc khoa học vẫn cao lớn vượt trội.
Chế độ dinh dưỡng: Đây là yếu tố tiên quyết, chiếm 32% khả năng phát triển chiều cao của trẻ. Trẻ được nuôi dưỡng khoa học, ăn uống đủ chất, đủ bữa sẽ tăng chiều cao nhanh và tốt hơn. Ngược lại, những trẻ ăn uống thất thường, trẻ kén ăn, hấp thụ kém… sẽ chậm lớn hơn bạn bè cùng trang lứa.
Thói quen vận động: Trẻ thường xuyên rèn luyện thân thể có đủ 20% điều kiện phát triển chiều cao. Trẻ lười vận động sẽ bị ù lì, xương khớp ít hoạt động gặp khó khăn trong tăng trưởng. Thói quen vận động còn giúp trẻ nâng cao sức đề kháng, nâng cao sức khỏe để phát triển thể chất toàn diện.
Môi trường sống: Nếu muốn con có chiều cao tối ưu, cha mẹ cần đảm bảo môi trường sống luôn trong lành. Bởi môi trường ô nhiễm, nguồn nước bẩn, tiếng ồn… là những tác nhân gây nên nhiều bệnh cho trẻ, khiến trẻ bị cản trở phát triển.
Tình trạng cơ thể: Trẻ có thời gian dài uống thuốc kháng sinh, thuốc điều trị, trẻ mắc bệnh mãn tính, bệnh viêm nhiễm… cũng ảnh hưởng xấu đến tiến trình phát triển chiều cao.
Tuổi dậy thì: Đây là giai đoạn quan trọng cuối cùng để trẻ tăng chiều cao mạnh mẽ. Trường hợp trẻ bị dậy thì sớm đồng nghĩa với ngừng cao sớm, như vậy, trẻ dậy thì sớm thường thấp hơn bạn bè đồng trang lứa.
Môi trường sống lành mạnh giúp trẻ phát triển thể chất tối ưu
Bữa ăn hằng ngày đầy đủ các chất dinh dưỡng giúp xương được nuôi dưỡng đầy đủ, tạo cơ hội để tăng trưởng chiều cao tối ưu. Trẻ muốn phát triển thể chất tốt thì cần bổ sung đủ các nhóm chất với hàm lượng hợp lý: Tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Trong đó, các chất tham gia trực tiếp vào quá trình tăng chiều cao như: Protein, canxi, collagen loại 2, vitamin D, vitamin K, phốt pho, magie, kẽm, kali, sắt…
Tập thể dục hoặc chơi thể thao hằng ngày giúp xương khớp được tác động liên tục nhằm kích thích phát triển nhanh hơn. Thói quen vận động vừa thúc đẩy xương hoạt động để kéo dài, hỗ trợ tăng sản sinh hormone tăng trưởng, điều hòa hô hấp, tim mạch và cũng rèn luyện xương khớp chắc khỏe.
Phần lớn xương phát triển khi cơ thể nghỉ ngơi, đặc biệt là khi ngủ, bởi lúc này xương không còn chịu áp lực từ trọng lượng cơ thể. Ở trạng thái sâu giấc, tuyến yên cũng tiết ra một lượng hormone tăng trưởng nhiều nhất trong ngày, tạo điều kiện để chiều cao phát triển tối ưu. Do đó, trẻ cần tập thói quen đi ngủ trước 22h, ngủ đủ 8 – 10 tiếng/ngày.
Ánh nắng mặt trời giúp tổng hợp một lượng vitamin D đáng kể dưới da. Cơ thể có đủ vitamin D thì quá trình hấp thụ canxi diễn ra thuận lợi hơn. Thậm chí, trường hợp trẻ bổ sung canxi nhưng thiếu vitamin D thì canxi cũng không được chuyển hóa hoàn toàn vào xương. Chỉ cần 10 – 15 phút phơi nắng mỗi ngày, hoặc vận động dưới ánh nắng nhẹ giúp bạn bù đắp vitamin D cần thiết. Bạn nên nhớ chỉ phơi nắng vào các thời điểm: Trước 10h sáng và sau 3h chiều.
Vận động dưới nắng để hấp thụ vitamin D tốt hơn
Rượu bia, thuốc lá, thức uống nhiều caffeine… là các chất kích thích gây biến đổi chất trong cơ thể, kìm hãm quá trình phát triển của xương. Thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, nước ngọt có ga… mang theo nhiều loại chất phụ gia không tốt cho xương nói riêng và sức khỏe nói chung. Ăn uống nhiều các loại thực phẩm này cũng khiến cơ thể dễ tăng cân, béo phì, khiến khung xương bị chèn ép, cản trở tăng chiều cao.
Cần loại bỏ những thói quen ăn uống này, thay vào đó là sắp xếp thực đơn khoa học hơn. Đồng thời, trẻ cũng cần hạn chế thức khuya, điều chỉnh tư thế đúng chuẩn, ăn uống đủ bữa, đúng giờ… để tạo điều kiện tăng trưởng chiều cao thuận lợi.
Chiều cao có thể phát triển bình thường hay không còn phụ thuộc vào phương pháp chăm sóc sức khỏe đã và đang được áp dụng. Bạn có chắc chắn chế độ ăn uống hằng ngày đảm bảo đúng với nhu cầu được khuyến nghị? Trên thực tế, bữa ăn hằng ngày chỉ đáp ứng khoảng 50 – 60% nhu cầu canxi.
Sở dĩ do, cơ thể con người khó hấp thụ hoàn toàn canxi từ thực phẩm ăn uống. Có tới 80% canxi có khả năng bị bài tiết ra ngoài do không hấp thu được vào cơ thể. Để bù đắp lượng canxi bị thiếu hụt, trẻ có thể sử dụng thêm các loại thực phẩm bổ sung. Đây là các sản phẩm bổ sung dưỡng chất, với một hàm lượng hợp lý để hỗ trợ đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng tăng chiều cao.
Lựa chọn sản phẩm hỗ trợ là phương pháp chăm sóc sức khỏe hiện đại giúp trẻ đạt tốc độ phát triển chiều cao tối ưu. Quá trình tăng trưởng diễn ra bình thường nhờ có sự bổ sung đầy đủ các chất, giúp xương được nuôi dưỡng. Phụ huynh lưu ý, chỉ chọn những viên uống đảm bảo chất lượng, đã được kiểm định an toàn.
Chọn sản phẩm bổ sung có thành phần tối ưu đã qua kiểm định để an toàn cho trẻ
Dự đoán chiều cao dựa trên công thức tính chiều cao, kết hợp độ tuổi, giới tính và yếu tố di truyền. Công thức phổ biến là: Chiều cao dự đoán = (Chiều cao của mẹ + chiều cao của cha) ÷ 2 + một hệ số tùy thuộc vào giới tính.
Sau tuổi dậy thì, sự phát triển chiều cao giảm dần do sự đóng lại của các đĩa tăng trưởng. Tuy nhiên, một số thay đổi nhỏ vẫn có thể xảy ra nếu có sự thay đổi lớn về dinh dưỡng và thói quen sống.
Sau tuổi 18, sự phát triển chiều cao chủ yếu ngừng lại. Tuy nhiên, một số phương pháp như bổ sung canxi, vitamin D và tập thể dục có thể giúp cải thiện sự linh hoạt của xương và duy trì vóc dáng cao.
Chiều cao của trẻ phụ thuộc vào di truyền, chế độ dinh dưỡng, giấc ngủ và mức độ hoạt động thể thao. Dinh dưỡng hợp lý và giấc ngủ đủ giúp tối ưu quá trình phát triển chiều cao.
Để phát triển chiều cao tối đa, cần cung cấp chế độ ăn giàu canxi, vitamin D, và khuyến khích trẻ tham gia thể dục thể thao đều đặn. Giấc ngủ đủ cũng rất quan trọng để hỗ trợ quá trình tăng trưởng.
Chiều cao tốt khi trưởng thành là lợi thế đặc biệt giúp trẻ học tập, làm việc và tham gia các hoạt động trong cuộc sống thuận lợi hơn. Cha mẹ có thể áp dụng các cách ước tính cho từng giai đoạn tuổi mà chúng tôi vừa chia sẻ để dự đoán chiều cao của trẻ khi trưởng thành. Qua đó, bạn sẽ dễ dàng xây dựng kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp để giúp trẻ bứt phá chiều cao.
